TABUROPA jest międzynarodowym projektem teatralno-badawczym, który za pomocą narzędzi sztuk performatywnych zgłębia temat tabu i jego manifestacji we współczesnych europejskich społeczeństwach. W projekcie uczestniczą artyści i eksperci z Portugalii, Belgii, Niemczech i Polski. Artystyczne ujęcie tematu tabu jest oparte na badaniach prowadzonych w każdym z uczestniczących krajów.

W ramach projektu polsko-niemiecka współpraca ma znaczenie szczególne: polska reżyserka, Agnieszka Błońska bada niemieckie tabu i realizuje na ten temat przedstawienie, a niemiecki reżyser, Andre Erlen tworzy spektakl wraz z 4 performerami z Polski: Dominiką Biernat, Seanem Palmerem, Dawidem Żakowskim i Joanną Wichowską.

Publiczne wydarzenia projektu to nie tylko spektakle, lecz także próby otwarte, dyskusje panelowe, spotkania z widzami, wykłady, warsztaty, wystawy, pokazy wideo, interwencje uliczne. Projekt realizowany jest w przestrzeniach "nieteatralnych" i skierowany do szerokiego grona odbiorców: w różnym wieku, o różnym pochodzeniu społecznym i wykształceniu, w tym do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

W ramach TABUROPY reżyserzy, choreografowie, aktorzy i tancerze z kilku europejskich organizacji zrealizują autorskie przedstawienia, których premiery odbędą się w maju 2014 podczas Sommerblut Kulturfestival w Kolonii. Jesienią 2014 spektakle zostaną zaprezentowane w Brukseli, Lizbonie i Warszawie.

Koordynacja projektu: Sommerblut Kulturfestival e.V.
Prowadzenie/produkcja: Gregor Leschig, Rolf Emmerich
Opieka artystyczna: André Erlen
Partnerzy: kobalt.works (Bruksela), Teatro Praga (Lizbona), Stowarzyszenie Praktyków Kultury (Warszawa), Futur3 (Kolonia)
Uczestnicy (SPK):
reżyseria: Agnieszka Błońska
performerzy: Dominika Biernat, Joanna Wichowska, Sean Palmer, Dawid Żakowski
koordynacja: Joanna Wichowska, Katarzyna Regulska, Magdalena Sobolewska
strona internetowa projektu (ang): www.taburopa.eu

Temat TABUROPY nawiązuje do oryginalnego znaczenia terminu „tabu” pochodzącego z języków polinezyjskich i odnoszącego się do sfer życia codziennego uznawanych za „święte” i „zastrzeżone”. Te „zakazane” sfery istnieją również w nowoczesnych, „oświeconych” i racjonalnych społeczeństwach – jako „strefy kulturowo niebezpieczne”, czyli takie do których rzadko stosują się racjonalnie ustanowione zasady porządku społecznego. Współczesne tabu zyskują przez to jeszcze większą moc, której przejawy można znaleźć zarówno w życiu społecznym, jak i w indywidualnej świadomości. TABUROPA chce wydobyć na światło dzienne te „zakazane” rejony, skierować reflektor na to, co ukryte. Te „czarne punkty” wciąż jeszcze we współczesnej Europie są źródłem ksenofobii i najróżniejszych uprzedzeń. Warto zatem przyjrzeć się temu tematowi z racjonalnego punktu widzenia, pamiętając, że europejska różnorodność zakłada również istnienie sprzeczności.

Dzisiaj używamy koncepcji tabu do opisu nierozpoznanych, ukrytych, niewypowiedzianych, wypartych, czasem represjonowanych wątków i rejonów społecznych. Tabu obejmuje takie sfery jak np. seksualność, śmierć, choroba, fizjologia. Wkracza w obszar emocji, codziennego życia, religii, polityki, historii. Odnosi się więc do „kanonu wartości” konstytuujących nasze społeczeństwo. TABUROPA, skupiając się na różnych przejawach i konsekwencjach istnienia sfer tabu obecnych w krajach uczestniczących w projekcie – będzie badać te odmienne „kanony wartości” i przetwarzać badania w artystyczne interwencje, które na różne sposoby angażować będą odbiorców projektu, zwiększając ich interkulturowe kompetencje i zdolność rozumienia Innego.

DZIAŁANIA PROJEKTU

Faza badawcza – studia tematu i 10 dniowa wizyta badawcza

Studia tematu, gromadzenie bibliografii, konsultacje z ekspertami, przygotowania koncepcyjne. Podstawą pracy artystycznej będzie etap badawczy, podczas którego każda z grup będzie gromadzić materiały na temat „lokalnego” tabu, odwiedzając kraj partnerski. W każdym z krajów organizacja partnerska przez 10 dni gościć będzie jedną grupę, odpowiadając za noclegi i wyżywienie oraz za kontakty umożliwiające pracę badawczą. Już w tej fazie prowadzone są pierwsze próby. Artyści improwizują i dyskutują o zebranych motywach, w przestrzeni prób powstają pierwsze szkice finałowego przedstawienia. W ramach tej fazy 4 polskich aktorów pod kierunkiem niemieckiego reżysera (Andre Erlen, Futur3, Kolonia) prowadzi prace badawcze w Lizbonie, goszcząc u Teatro Praga. Natomiast polska reżyserka, Agnieszka Błońska bada lokalne tabu w Kolonii wraz z tancerzami grupy kobalt.works.

Spotkanie koncepcyjne

Trzydniowe spotkanie reżyserów wszystkich grup, w tym Agnieszki Błońskiej z Polski i Andre Erlena z Niemiec, w Kolonii, podczas którego omawiane są rezultaty fazy badawczej i plany dotyczące powstających przedstawień.

Faza prób – 20 dni w krajach partnerskich

Aktorzy pracują ze swoim gościnnym reżyserem w swoim miejscu zamieszkania. Analizują doświadczenia przywiezione z wizyty badawczej odbytej w trzecim kraju. Wspólnie rozwijają koncepcję, formę i konkretną zawartość finałowego przedstawienia. Rezultaty tej pracy są prezentowane publicznie pod koniec 20 dni prób. W tym etapie Agnieszka Błońska opracowuje niemieckie tabu, pracując z belgijskimi tancerzami w Brukseli. Andre Erlen z grupy Futur3 przyjeżdża do Warszawy i prowadzi próby oraz otwarte pokazy, warsztaty i wykłady z 4 polskimi aktorami oraz dodatkowymi artystami/asystentami.

Faza finałowa – 14 dni w Kolonii. Sommerblut Festival

Wszystkie grupy prowadzą ostatnie próby w Kolonii. W ramach festiwalu Sommerblut odbędą się 3 pokazy wszystkich czterech produkcji. Będą one realizowane w przestrzeniach publicznych, teatralnych i nieteatralnych. Publiczność zostanie zaproszona do labiryntu, w którym skonfrontuje się na różne sposoby z wielkimi i małymi, starymi i nowymi europejskimi tabu. Towarzyszące pokazom dyskusje z publicznością z udziałem ekspertów umożliwią artystom i widzom kontynuowanie dialogu na temat sfer tabu. Podczas festiwalu Sommerblut zostanie zaprezentowane przedstawienie przygotowane przez Andre Erlena z 4 polskimi współpracownikami oraz przedstawienie Agnieszki Błońskiej poświęcone niemieckim tabu. Jedna z towarzyszących dyskusji będzie poświęcona wzajemnym relacjom polsko-niemieckim – podstawą dyskusji będą doświadczenia i wiedza zgromadzone podczas pracy prowadzonej przez polskich i niemieckich artystów w obu krajach.

Faza „domowa” – prezentacje spektaklu w miejscu zamieszkania

Jesienią 2014 każda z grup prezentuje efekty pracy w swoich rodzinnych miastach. W Warszawie zostanie kilkukrotnie (3 do 5 razy) zaprezentowane przedstawienie zrealizowane przez grupę polską z niemieckim reżyserem, a także – w formie specjalnych projekcji/instalacji video – efekty pracy innych grup, w tym spektakl Agnieszki Błońskiej oparty na badaniach przeprowadzonych w Niemczech. Prezentacjom towarzyszyć będą spotkania z publicznością z udziałem obu reżyserów. Zorganizowana też zostanie dyskusja panelowa „Europejskie tabu w sztukach performatywnych” z udziałem ekspertów i artystów z Polski i z Niemiec.

Spotkanie podsumowujące – 2 dni w Warszawie

Spotkanie ewaluacyjne z udziałem reżyserów i menadżerów ze wszystkich uczestniczących organizacji.